فقر فرهنگی و نحوه نگهداری از آثار باستانی 2600 ساله همدان !!

روایت است که دیااکو فرمانروای ماد پس از اینکه به پادشاهی برگزیده شد وی برای این منظور همدان را که یونانی ها اکباتانه میگویند جهت پایتخت برگزید . البته دیوکس ( دیااکو‌ ) از قرار معلوم این شهر را بنا نکرد زیرا این شهر در کتیبه تیگلات پلسر اول تخت عنوان امدانه ذکر شده است . اما پادشاه ماد بر جمعیت آن افزود ؛ نام هگمتانه  به معنی جای اجتماع می باشد و ظاهرا بدان اشاره دارد که طوایف مادی که در گذشته پراکنده بودند ، به گونه ای متراکم در آنجا جمع شدند . شهر جدید احتمالا از روی نمونه شهرهای جلگه ای بنا گردید . این شهر بر روی تپه ای ساخته شده و هفت دیوار تو در تو داشت که دیوارهای درونی به ترتیب مشرف بر دیوارهای بیرونی بودند ، بطوری که درونی ترین دیوار از بقیه دیوارها بلند تر بود . قصر پادشاه که خزاین او در آنجا نگهداری می شد ، درون هفتمین دیوار واقع شده بود . این دیوار که درونی ترین دیوار هفتگانه به شمار می رفت ، کنگره های زرگون داشت و حال آنکه دیوارهای دیگر مانند برج بیروس نیمرود رنگهای روشن داشتند . این کنگره ها و بویژه رنگ های آن در نزد بابلیان نمادهای خورشید و ماه و سیارات بودند اما در نزد مادها این گونه رنگ آمیزی صرفا وام گیری هنری بوده . دیوکس ( دیااکو ) ؛ در این کاخ مراسمی برای بار نیز مقرر می داشت که احتمالا به تقلید از دستگاههای آشور بوده است . البته امروزه تنها بخشی از این شهر از دل خاکها بیرون کشیده شده است . و بخشی از این شهر هنوز در دل خاکها به انتظار دیدن روی آفتاب بسر می برد و همچنان برای بیرون کشیدن بخشهای دیگر این شهر هیچ برنامه ریزی خاصی نمی شود البته از سال 66 - 67 به بعد در 3 - 4 حفاری چندین بخش جدید از دل خاک بیرون کشیده شده و وسایلی نیز یافت شده که فرهنگ مردم ماد را بیشتر روشن نموده البته وقتی شما در حال بازدید از این مکام تاریخی هستید بی اختیار به سمت موزه ای که واقع در محل باستانی است کشیده می شوید . از درموزه که وارد می شوید دو کتیبه معروف گنج نامه که البته به صورت ماکت در قسمت غربی سالن قرار گرفته خودنمایی می کند . معمولا توضیحات روی اشیاء مکشوفه را که می خوانید مربوط به حفریات اخیر است که غالبا شامل کوزه و سنگ قبر ( مربوط به دوران اسلامی ) و پایه ستون می باشد و معمولا از سال 70 به بعد یافت شده اند البته چنان چه از شواهد و قراین پیداست حفریات پس از سال 74-5 به حالت تعلیق در آمده . البته جالب تر آنکه وقتی از موزه بیرون می آیید ناگاه به سمت حیاط موزه که در قسمت شمال غربی در ورودی موزه قرار دارد حرکت می کنید در اینجا خیل عظیمی از سنگ قبرهای مکشوفه را میبینید که به حال خود رها شده اند و هیچ نگهبانی برای محافظت از این اشیاء پر ارزش گماشته نشده و سازمان میراث فرهنگی کشور تنها به گماردن همان یک سرباز داخل موزه برای محافظت از آثار باستانی چند صد ساله و چند هزار ساله اکتفا نموده ، البته اینها مطالبی است که به چشم خود دیدم و البته می توان گفت که فقر فرهنگی در محافظت از آثار باستانی کشور در استان همدان بیداد می کند ، البته می توان گفت که اینها حاصل دیدار دو روزه من از همدان است و شاید بتوان توجیه کرد که در دو روز نمی توان برای این موارد موضع گیری کرد ؛  ولی آیا سرقت یکی از این آثار گرانبهای کشور ، از چنین جاهایی ، که حتی موقعیت توریستی هم دارند توجیه پذیر است ؟ خب از موزه و حیاط آن ، که خارج می شوید به ادامه بازدید از این محوطه می پردازید و ناچار به قسمت پشتی موزه می روید . در اینجا بی شک یکی از بدترین صحنه هایی که می توان در یک محوطه باستانی دید را مشاهئه می کنید . !!! دقیقا در قسمت پشتی موزه و به فاصله حودودا 180 - 250 متری موزه یک خانه مخروبه که به شدت خودنمایی می کند به شما این حس را القا می کند که از محوطه باستانی خارج شدید !!! دیوارهای خانه مخروبه با شعارهای معمول که در سرتاسر شهر پر شده اند شما را به خنده وادار می کند ( استقلال سرور پرسپولسه // پرسپولس قهرمان و چند خطخطی مضحک ) آیا براستی یک توریست بعد از دیدن چنین صحنه هایی می تواند بیاندیشد که این کشور زمانی مهد تمدن دنیای باستان بوده ؟ آیا ممکن است در کشور خود کسی را ترغیب به دیدن این آثار باستانی کند ؟ و آیا برای سازمان میراث فرهنگی کشور این امکان وجود ندارد که این خانه را که بشدت چهره این محوطه را رکیک کرده با کمک یک باستان شناس از بین ببرد ؟ جالب اینکه دقیقا در 150 - 250 متری این خانه مخروبه در سمت راست یک محوطه باستانی به چشم می خورد !! بلی بی شک می توان گفت که سازمان میراث فرهنگی کشور از تخریب این بنا هراس دارد چراکه می توان تصور کرد که در چنین محوطه ای و در همان قسمت خانه مخروبه می تواند محوطه باستانی جدیدی از دل خاک بیرون آید ولی آیا براستی باستان شناسان کشور ما نمی توانند در صدر گروهی به تخریب عاقلانه این بنا اقدام کنند ؟ و چه زشت و باورنکردنی است اگر نتوانند ؟؟؟ خب شما به بازدید از این محوطه باستانی همچنان ادامه میدهید که جلو روی شما یک کلیسا که در آن بسته است حودنمایی می کند و در این قسمت است که محوطه باستانی به پایان می رسد البته محوطه در قسمت غربی ( نسبت به در ورودی ) چند قسمت دیگر هم برای بازدید شما دارد . که روی آنها به صورت بسیار کریهی پوشانده شده . آیا براستی کشور برای محافظت از آثار باستانی کشور بیش از این بودجه تخصیص نمی دهد ؟ یا ... ؟ بهرحال پس از دیداری که از محوطه باستانی هگمتانه کردم بشدت سرخورده و دل نگران شدم و بکلی آن شور و شوق اولیه که موجب شد حتی برای دو روز به همدان سفر کنم از خاطرم بیرون رفت شاید باور نکنید اما پارسال در سفری که به پارسه ( تخت جمشید ) داشتم از اینکه یک ایرانی هستم خوشحال بودم و به خود می بالیدم ولی دو - سه هفته پیش ، پس از بازدید از هگمتانه که بی شک قدیمی تر و دیرینه تر از پارسه می نماید بشدت از ایرانی بودن خود خجل شدم !! براستی آیا زیبا بودن آثار باستانی اهمیت دارد با قدمت ؟ البته بی شک زیبا بودن یک اثر آن را از جلوه و شکوه بیشتری برخوردار میکند ولی آیا زیبایی اثر بیش از قدمت آن ارزش دارد ؟چراکه ، ما که دائیه دار فرهنگ و تمدن باستانیم اینگونه از آثار باستانی خود محافظت می کنیم و انگلستان و فرانسه و ..... وقتی یک کلیسا یا یک خانه که توانسته بیش از 100 - 150 سال دست خوش تغییر نشود و ظاهر خویش را نگه دارد بمانند یک آثار باستانی کهن از آن محافظت می کنند . براستی ما کجاییم و دیگران کجا !!!

خب می بخشید یکمی طولانی شد اما باید اینا رو می نوشتم اگه نمی نوشتم دق می کردم تازه هنوز تموم نشده دفعه بعدی ادامش رو می نویسم که البته زیاد نمونده ولی خب اونم جالبه . خب امیدوارم سرتون درد نگرفته باشه راستی کارای درست کردن سایت یه یه ماهی افتاد عقب چون خوردم به امتحان های ته ترم و باید بشینم بخونم البته از دو - سه هفته دیگه شروع میشه ولی باید قبلش یه مروری بکنم که درسی رو خدایی نکرده نیفتم . احتمالا سایت واسه عید آماده بشه خب پاینده سربلند و آزاد باشید قربانتون ناصر " راستی مواظب آثار باستانی هم باشد ؛) "